ارز نیما و ارز سنا

متقاضیان هر یک از ارزها
ارز سنا به عنوان نرخ دولتی ارز، برای مصارف شخصی و همچنین معاملات داخلی استفاده می‌شود. این سامانه برای انجام خرید و فروش در داخل کشور ایجاد شده است و تمام معاملات روزانه صرافی‌ها باید در این سامانه ثبت گردد.

ارز نیما مختص افرادی است که قصد واردات کالاهای مصرفی را دارند و قیمت آن کمتر از نرخ بازار آزاد است. براساس دستور بانک مرکزی، ارز حاصل از صادرات نیز براساس نرخ ارز نیما به صادر‌کنندگان پرداخت می‌شود. فاصله بین نرخ دلار و یورو در سامانه نیما نسبت به نرخ ارز آزاد هنوز هم انگیزه‌ای برای برخی از صادرکنندگان محسوب می‌شود، چرا که نزدیکی این دو نرخ می‌تواند شرایط بهتری را ایجاد کند. تمام بازرگانان، تاجران و شرکت‌های تجاری با تمرکز بر دلار که در حوزه تبادلات خارجی، صادرات و واردات فعالیت دارند، می‌توانند برای معاملات ارزی خود از ارز نیما استفاده نمایند.

قیمت هر ارز
قیمت ارز سنا توسط میانگین قیمت خرید و فروش در صرافی‌ها مشخص می‌شود. بنابراین، نرخ دلار سنا به قیمت‌های فروش در صرافی‌ها مرتبط است و اصلی‌ترین خریداران این ارز افرادی هستند که قصد خرید ارز برای سفر دارند یا با هدف حفظ ارزش دارایی، اقدام به تبدیل پس‌انداز ریالی خود به دلار می‌نمایند.
نرخ ارز نیمایی معمولاً پایین‌تر از نرخ ارز آزاد است. این ارز تنها از طریق سامانه نیما و با رعایت شرایط و ضوابط خاص، توسط واردکنندگان قانونی که مراحل تعیین شده توسط بانک مرکزی را پیشینه کرده‌اند، در دسترس قرار می‌گیرد. دریافت این ارز تنها برای واردکنندگان کالاهای مصرفی ممکن است. در سیستم نیما، صرافی‌ها یا بانک‌ها به عنوان کارگزاران سامانه نیما، ارزهایی که از صادرکنندگان تهیه کرده‌اند را با حاشیه سود مشخص شده به منظور تأمین نیازهای وارداتی به واردکنندگان عرضه می‌کنند. در معاملات فروش ارز به واردکنندگان نیز، کارگزاران بازار ملزم به اقدام به‌ منظور تعیین نرخ خریداری و اعمال حاشیه سود هستند.

هدف از ایجاد هر یک از ارزها
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با هدف یکپارچه‌سازی بازار ارز و جلوگیری از پخش قیمت‌های مختلف در بازار معاملات ارزی، تصمیم به ایجاد سامانه سنا گرفت. این سامانه با جمع‌آوری قیمت‌های روزانه ارز از تمام صرافی‌های مجاز که در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند، قیمت واحد ارز را اعلام می‌کند. در این سامانه، به جز اعلام قیمت روزانه ارز، امکان خرید و فروش ارز بصورت اینترنتی نیز وجود دارد.
در سال ۹۷، با راه‌اندازی سامانه نیما، شرایطی فراهم شد تا واردکنندگان کالا بتوانند به روش غیربانکی درخواست تأمین ارز کنند. تأمین ارز برای واردکنندگان کالا توسط صرافی‌ها و صادرکنندگانی که در این سامانه حضور دارند، انجام می‌شود. سامانه سنا به منظور نظارت بر فعالیت‌های خرید و فروش ارز در بازار ایجاد شده است، در حالی که سامانه نیما برای تهیه ارز برای واردکنندگان تأسیس شده است. بنابراین، سامانه نیما جهت تأمین ارز برای واردکنندگان کالا عمل می‌کند و در این سامانه، صادرکنندگان بزرگ از جمله دولت نیز به عنوان صادرکننده نفت حضور دارند. در نتیجه، نرخ خرید مواد اولیه و نرخ فروش آن بر اساس قیمت دلار نیما تعیین می‌شود.