قوانین ضبط کالا در گمرک چیست؟

قوانین ضبط کالا در گمرک چیست؟

کالاهای ضبطی در گمرک کالاهایی هستند که عموما به صورت غیر مجاز وارد کشور شده اند. چنانچه کالاها مجاز باشند اما ترخیص آنها به موقع صورت نگیرد باز هم توسط گمرک ضبط می شوند. کسانی که در حوزه واردات و صادرات فعالیت دارند باید با قوانین گمرک در این زمینه آشنایی کامل داشته باشند تا بتوانند در این مواقع به بهترین شکل عمل کنند.
به دلیل اهمیتی که این موضوع دارد قصد داریم در این مطلب در مورد قوانین ضبط کالا در گمرک با شما عزیزان صحبت کنیم. برای کسب اطلاعات جامع در این زمینه تا انتهای مطلب با ما همراه شوید.

مراحل ضبط کالا در گمرک

پروسه ضبط کالا در گمرک طی مراحلی صورت می گیرد که این مراحل شامل موارد زیر می شوند:

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید ایمن از سایت‌ های چینی برای واردکنندگان

توقیف کالا

در مواقعی که ورود و خروج یک کالا ممنوع است یا از شرایط لازم برای تجارت برخوردار نیست توسط ماموران گمرک توقیف خواهد شد.

گردآوری و تنظیم اسناد و مدارک

ماموران گمرک جزئیات یک کالا را به طور کامل بررسی کرده و تمام مدارک و اسناد مرتبط با آن را جمع آوری می کنند. پس از انجام این مراحل علت توقیف کالا و اطلاعاتی که به آن مربوط هستند را به صورت مستند در می آورند.

مطلع کردن صاحب کالا

پس از طی کردن مراحل قبلی نوبت به مطلع کردن صاحب کالا می رسد. در این مواقع توضیحاتی به صاحب کالا در مورد دلیل توقیف ارائه می شوند. از آن گذشته اطلاعاتی در مورد اینکه چه اقداماتی می تواند در این زمینه انجام دهد در اختیار او قرار می دهند.

در نظر گرفتن یک بازه زمانی برای پاسخگویی

در این مرحله به مالک کالا فرصت می دهند تا در مورد توقیف توضیحاتی را ارائه دهد. ممکن است فرد اسنادی را ارائه کند که به قانونی بودن اثبات کالا کمک کنند.

تصمیم گیری در مورد کالا

گمرک با در نظر گرفتن اطلاعاتی که توسط مالک ارائه شده اند در مورد ضبط یا عدم ضبط کالا تصمیم می گیرد.

جریمه مالک بار

اگر مالک مدارک مستندی را ارائه نکند ممکن است برای او جریمه ای در نظر بگیرند یا حتی مشمول اتهامات کیفری شود.

دفع کالا یا نگهداری و فروش

چنانچه اقدام قانونی در جهت باز پس‌گیری کالا صورت نگیرد یا مالک شرایط تعیین شده توسط گمرک را برآورده نسازد، این امکان وجود دارد که بر طبق مقررات گمرکی، کالا معدوم، حراج یا با روش های دیگر دفع گردد.
در برخی مواقع کالای مورد نظر به وسیله دولت نگهداری یا فروخته می شود. تا هنگامی که مسائل قانونی به طور کامل حل نشوند نیز عواید حاصل از آن نگهداری خواهند شد.

مراحل ضبط کالا در گمرک
مراحل ضبط کالا در گمرک چیست؟

قوانین گمرک برای کالای ضبط شده

4 قانون کلی برای کالاهای ضبط شده در گمرک وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:

قانون اول گمرگ :

هنگامی که یک کالا به گمرک ارسال می شود 3 ماه زمان دارد که در جهت ترخیض آن اقدامات لازم صورت بگیرند. اگر این مهلت به اتمام برسد صاحب کالا می تواند اقدام به تمدید تاریخ آن به مدت 2 ماه کند. چنانچه در این بازه زمانی اقدامی از طرف مالک کالا انجام نشود تحت مالکیت دولت در خواهد آمد.

قانون دوم ظبط کالا گمرک:

برخی کالاها فاسد شدنی هستند و برای نگهداری از آنها به شرایط خاصی نیاز است. گاهی اوقات لازم است این کالاها به انباری با شرایط مناسب یا یک گمرک دیگر منتقل شوند. اگر این کالاها فاسد شوند گمرک هیچ مسئولیتی در قبال آنها نخواهد داشت.

قانون سوم:

زمانی که اقدامات لازم به منظور ترخیص یک کالا از گمرک صورت می گیرند اما به هر دلیلی بعد از یک ماه هنوز در گمرک مانده اند دولت می تواند اقدام به ضبط آنها کند. برای جلوگیری از وقوع این مشکل مالک کالا باید تاریخ را تمدید کند و در اسرع وقت اقداماتی را در جهت ترخیص آن انجام دهد.

قانون چهارم قوانین گمرک برای کالای ضبط شده:

در مناطق آزاد تجاری مهلتی که برای ترخیص کالاها در نظر گرفته می شود توسط سازمان های مسئول در این مناطق تعیین می گردد. در این مواقع نیز باید در مدت زمان مشخص شده فرایند ترخیص کالاها انجام شود در غیر این صورت گمرک آنها را ضبط خواهد کرد.

کالاهای متروکه و کالاهای ضبط شده چه تفاوتی با هم دارند؟

کالاهای ضبطی همانطور که از نامشان مشخص است توسط ماموران گمرک به دلایل مختلف توقیف می شوند. مالکیت این کالاها بعد از ضبط به دولت انتقال داده می شود و در نهایت دولت است که تصمیم نهایی را در مورد آنها می گیرد.
کالاهای متروکه کالاهایی هستند که به شکل کاملا قانونی وارد کشور می شوند و مشکلی ندارند. تنها مسئله ای که در مورد این کالاها وجود دارد این است که برای ترخیص آنها اقدامی صورت نگرفته و به نوعی میتوان گفت مالک آنها را رها کرده است.

کالاهای متروکه و کالاهای ضبط شده چه تفاوتی با هم دارند؟
تفاوت کالاهای ضبط شده و متروکه که باید بدانید

بیشتر بخوانید: صفر تا صد واردات دستگاه قهوه ساز از چین و دبی

سخن پایانی

ترخیص کالا از گمرک یک پروسه بسیار مهم و حساس است که باید با آن به طور کامل آشنایی داشته باشید. یک اشتباه ممکن است منجر به از دست رفتن سرمایه شما شود. در این مطلب شما عزیزان را با قوانین ضبط کالا در گمرک آشنا کردیم تا بتوانید از وقوع مشکلات اینچنینی جلوگیری کنید.
دلایل مختلفی ممکن است باعث ضبط یک کالا در گمرک شوند که از میان آنها میتوان به مواردی مانند قاچاق کالا، ارائه مدارک نادرست یا ناقص و ایجاد خطر برای بهداشت عمومی اشاره کرد. در صورت بی توجهی به موارد ذکر شده کالای شما توسط گمرک ضبط شده و ممکن است سرمایه خود را از دست بدهید.

برای واردات از چین و امارات با ایران موبیکس، همین حالا اقدام کنید و بهترین قیمت‌ها را دریافت کنید.

سوالات متداول

  1. کالاهای ضبط شده در گمرک از چه طریقی فروخته می شوند؟
    کالاهای ضبط شده در گمرک به روش های مختلفی مانند خرده فروشی، مزایده و حراج فروخته می شوند.
  2. برای ترخیص کالاهای ضبطی چه اقدامی می توانیم انجام دهیم؟
    برای ترخیص کالاهای ضبط شده باید به مقامات گمرکی مراجعه کنید و اسنادی که مورد نیاز هستند را به آنها ارائه دهید. اگر برای شما جریمه ای در نظر گرفته شده بود نیز باید برای پرداخت آن اقدام کنید.
  3. آیا قوانین گمرک در مورد کالاهای ضبط شده در تمام کشورها یکی است؟
    خیر، این قوانین در هر کشوری ممکن است متفاوت باشند.
ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده

ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده چگونه واردکننده موفق شویم؟

ترخیص کالا از منطقه آزاد یکی از مهم‌ترین فرآیندها در تجارت بین‌المللی است که به راحتی می‌تواند به تسهیل واردات و صادرات کالا کمک کند. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که برای کسب موفقیت در این زمینه، باید با دقت و آگاهی کامل از قوانین و مقررات موجود اقدام کرد.

در این مقاله، به بررسی ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده چگونه واردکننده موفق شویم؟ خواهیم پرداخت و نکات مفیدی را برای تسریع در این روش بیان خواهیم کرد.

مفهوم آزاد کردن کالا از منطقه آزاد

ترخیص کالا یا آزاد کردن به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن کالاهایی که به یک کشور وارد می‌شوند، از گمرک عبور کرده و به صاحب کالا تحویل داده می‌شوند.

در مناطق آزاد، کالاهایی که وارد می‌شوند، معمولاً از برخی از قوانین گمرکی معاف هستند یا مشمول تخفیف‌های مالیاتی می‌باشند. این ویژگی‌ها مزایای ویژه‌ای را برای تجار و واردکنندگان فراهم می‌کند، به‌خصوص در زمینه کاهش هزینه‌های مالی و تسهیل روند تجاری آن‌ها.

ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده
ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده

مراحل آزادسازی محموله‌ها از مناطق تجاری ویژه

ثبت سفارش واردات کالا:

اولین مرحله برای آزادسازی کالا از منطقه آزاد، ثبت سفارش واردات کالا است. این کار باید مطابق با قوانین و مقررات گمرکی صورت گیرد و نیازمند ارائه اطلاعات دقیق در خصوص نوع کالا، مشخصات آن، مبدا و مقصد کالا و سایر جزئیات است که می‌تواند شامل قیمت و وزن کالا نیز باشد.

حصول مجوزهای لازم برای واردات:

واردکنندگان باید مجوزهای لازم را از سازمان‌های دولتی و نهادهای ذی‌صلاح دریافت کنند. این مجوزها معمولاً شامل مجوزهای بهداشتی، استاندارد و مجوزهای مرتبط با وزارت صنعت، معدن و تجارت و دیگر نهادهای نظارتی هستند که تأیید کیفیت و ایمنی کالا را تضمین می‌کنند.

پرداخت هزینه‌های مربوط به واردات:

هر واردکننده باید هزینه‌های مربوط به واردات را پرداخت کند. این هزینه‌ها ممکن است شامل هزینه‌های گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده (VAT)، هزینه‌های حمل‌ونقل و بیمه باشد. پرداخت این هزینه‌ها قبل از ترخیص کالا الزامی است و عدم پرداخت می‌تواند منجر به تأخیر در ترخیص شود.

تشخیص نوع و حجم کالا توسط گمرک:

پس از پرداخت هزینه‌ها، کالا توسط گمرک منطقه آزاد بررسی می‌شود. در این مرحله، کالا از لحاظ تطابق با مستندات و استانداردهای تعیین‌شده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و باید اطمینان حاصل شود که هیچ گونه مغایرتی وجود ندارد.

صدور مجوز ترخیص کالا:

در صورتی‌که کالا از تمامی مراحل گمرکی عبور کرده و مشکلی وجود نداشته باشد، مجوز ترخیص کالا صادر می‌شود. این مجوز به واردکننده اجازه می‌دهد که کالا را از گمرک خارج کرده و به مقصد نهایی ارسال کند، که در واقع پایان این فرآیند می‌باشد.

نکات حقوقی مهم برای واردکنندگان در مناطق آزاد

ترخیص یا آزاد کردن کالا از منطقه آزاد نیازمند رعایت برخی از الزامات قانونی است. این الزامات شامل موارد زیر می‌باشند:

ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده
ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده
  • رعایت ضوابط و مقررات گمرکی
  • داشتن مدارک و مستندات صحیح
  • مطابقت کالا با استانداردهای ملی و بین‌المللی
  • پرداخت به موقع مالیات‌ها و عوارض گمرکی

مزایای ترخیص کالا از منطقه آزاد

آزاد کردن کالا از منطقه آزاد می‌تواند مزایای زیادی برای واردکنندگان و تجار داشته باشد. از جمله این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • معافیت‌های گمرکی: در بسیاری از مناطق آزاد، کالاهایی که وارد می‌شوند از پرداخت برخی از گمرکات معاف هستند.
  • تسهیلات مالیاتی: مناطق آزاد به واردکنندگان تسهیلات مالیاتی مختلفی ارائه می‌دهند که به کاهش هزینه‌های واردات کمک می‌کند.
  • دسترسی به بازارهای بین‌المللی: مناطق آزاد به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه خود، به عنوان پل ارتباطی بین کشورها و بازارهای بین‌المللی شناخته می‌شوند.

موانع رایج در واردات کالا از مناطق ویژه اقتصادی

  1. عدم تطابق مستندات: در برخی موارد، مستندات واردات کالا ممکن است با شرایط واقعی کالا تطابق نداشته باشد که این مسئله باعث تأخیر در ترخیص کالا می‌شود.
  2. کمبود نیروی انسانی متخصص: در برخی مناطق آزاد، کمبود نیروی متخصص برای ترخیص کالا وجود دارد که این امر می‌تواند مشکلاتی برای واردکنندگان ایجاد کند.
  3. نوسانات نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز می‌تواند بر هزینه‌های واردات کالا تأثیر گذاشته و فرآیند ترخیص کالا را پیچیده‌تر کند.

چرا زمان‌بندی در آزادسازی کالا حیاتی است؟

ترخیص به‌موقع کالا از منطقه آزاد نه‌تنها به بهبود روند تجاری کمک می‌کند، بلکه از نظر اقتصادی نیز بسیار حائز اهمیت است. با توجه به اینکه زمان یک عامل کلیدی در تجارت جهانی محسوب می‌شود، تأخیر در ترخیص کالا می‌تواند هزینه‌های اضافی را به همراه داشته و فرصت‌های تجاری را از بین ببرد.

برای بسیاری از واردکنندگان، تأخیر در دریافت کالا می‌تواند به توقف تولید و از دست رفتن مشتریان منجر شود. به همین دلیل، آگاهی از الزامات ترخیص، مراحل دقیق و توجه به مقررات مربوطه می‌تواند به جلوگیری از مشکلات و تأخیرات کمک کند.

ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده
ترخیص کالا از منطقه آزاد در چند گام ساده

علاوه بر این، بررسی دقیق مستندات و کیفیت کالا می‌تواند از بروز مشکلات قانونی و مالی در آینده جلوگیری کند. در نهایت، یک فرآیند ترخیص کارآمد و سریع به تجار این امکان را می‌دهد که به کسب‌وکار خود رونق بیشتری ببخشند.

سخن آخر

ترخیص کالا از منطقه آزاد می‌تواند فرصتی عالی برای تجار و واردکنندگان فراهم کند تا از مزایای گمرکی و مالیاتی بهره‌مند شوند. با این حال، لازم است که مراحل ترخیص کالا با دقت و رعایت کامل قوانین و مقررات صورت گیرد تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.

واردکنندگان باید تمامی مراحل و الزامات مربوطه را به دقت پیگیری کنند و از خدمات مشاوران گمرکی معتبر استفاده کنند تا فرآیند ترخیص به بهترین شکل ممکن انجام شود.

سؤالات متداول

1 . برای آزاد کردن کالا از منطقه آزاد چه مجوزهایی لازم است؟

واردکنندگان باید مجوزهای مختلف از سازمان‌های دولتی مانند وزارت بهداشت، استاندارد و صنعت را دریافت کنند.

2 . آیا آزاد کردن کالا از منطقه آزاد نیازمند پرداخت مالیات است؟

بله، برخی از هزینه‌ها مانند مالیات بر ارزش افزوده و هزینه‌های حمل‌ونقل باید پرداخت شود.

3 . چه مدت زمانی طول می‌کشد تا کالا از منطقه آزاد ترخیص شود؟

زمان ترخیص کالا بستگی به نوع کالا، مستندات و شرایط گمرک دارد، اما معمولاً فرآیند ترخیص بین چند روز تا چند هفته زمان می‌برد.

سرنوشت کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

چه سرنوشتی در انتظار کالاهای توقیف‌ شده در گمرک است؟

کالاهای توقیف‌ شده در گمرک یکی از مفاهیم مهم و پیچیده در عرصه تجارت بین‌المللی است که در فرآیند نظارت و کنترل گمرک به‌کرات با آن برخورد می‌شود. گمرک، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین نهادهای نظارتی و کنترلی در مرزهای تجاری کشور، مسئولیت دارد تا ورود و خروج کالاها را تحت نظر بگیرد و از ورود کالاهای غیرمجاز، تخلف از مقررات بازرگانی و اقداماتی که منجر به تضییع حقوق دولت می‌شود، جلوگیری کند.

در این چارچوب، اصطلاح “کالاهای ضبطی” و مفاهیم مرتبط با آن، مانند “اموال ضبطی” و “اموال تملیکی” به‌طور مرتب در فضای گمرکی و حقوقی مطرح می‌شود.شاید بارها در رسانه‌ها، آگهی‌های مزایده یا گزارش‌های رسمی گمرک با واژه‌هایی مانند “کالاهای ضبط ‌شده” مواجه شده باشید، اما ممکن است دقیقا ندانید این اصطلاحات به چه معناست، چه فرآیندی باعث ضبط کالا می‌شود و چه تفاوتی با کالاهای قاچاق یا متروکه دارد.

همچنین، این سوال مطرح می‌شود که سرنوشت این کالاها در نهایت چه می‌شود.سوال اصلی کالای متروکه گمرک چیست؟که در مقاله قبل جواب ابن سوال دادیم.در این مقاله، قصد داریم با زبانی شفاف، تخصصی و ساختاریافته به این سوال پاسخ دهیم که چه سرنوشتی در انتظار کالاهای توقیف‌ شده در گمرک است؟ و به تمامی جوانب آن از منظر حقوقی، اداری و اقتصادی پرداخته و نحوه‌ی مدیریت و تعیین تکلیف این کالاها را بررسی کنیم.

تعریف کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

کالاهای توقیف‌ شده در گمرک به کالایی گفته می‌شود که توسط گمرک یا دیگر مراجع ذی‌صلاح کشف شده و پس از رسیدگی قانونی، به دلیل تخلف از مقررات یا قاچاق بودن، به نفع دولت ضبط شده باشد. ضبط، به معنای تملک قانونی کالا توسط دولت است، به‌گونه‌ای که مالک اولیه هیچ‌گونه حقی بر آن ندارد.

این کالاها ممکن است در گمرک‌های مرزی، بنادر، فرودگاه‌ها یا در داخل کشور کشف شده باشند و پس از طی فرآیند حقوقی، به‌عنوان اموال دولتی شناخته شوند که یا باید امحاء شوند یا به فروش برسند.

شرایط و دلایل کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

ضبط کالا، فرایندی است که بر اساس قانون امور گمرکی، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، و آیین‌نامه‌های مربوطه انجام می‌شود. در ادامه، مهم‌ترین دلایل ضبط کالا را مرور می‌کنیم:

فرآیند تعیین سرنوشت کالاهای ضبط‌شده در گمرک
فرآیند تعیین سرنوشت کالاهای ضبط‌شده در گمرک

 ورود غیرمجاز کالا (قاچاق)

کالایی که بدون طی تشریفات گمرکی، از مرز وارد یا خارج شده باشد یا مخفیانه و بدون اظهار وارد کشور شود، مشمول تعریف قاچاق است و در صورت کشف، ضبط می‌گردد.

اظهار خلاف واقع یا اسناد جعلی

در صورتی که صاحب کالا در اظهارنامه گمرکی اطلاعات نادرست، ناتمام یا گمراه‌کننده ارائه دهد (مثلاً ارزش کالا را کمتر از واقع نشان دهد)، این اقدام تخلف محسوب شده و می‌تواند منجر به ضبط کالا گردد.

 ممنوعیت واردات یا صادرات

اگر کالایی به‌طور کلی واردات یا صادراتش ممنوع باشد (مثلاً داروهای خاص، اقلام نظامی، آثار فرهنگی تاریخی)، حتی در صورت اظهار صحیح نیز، ممکن است مشمول ضبط شود.

 عدم پرداخت حقوق ورودی و عوارض

در برخی موارد، کالاهایی که پس از ورود، تا مدت مشخصی ترخیص نمی‌شوند یا حقوق گمرکی آن‌ها پرداخت نشده است، از سوی گمرک ضبط و به سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی تحویل داده می‌شود.

 کشف کالاهای مغایر با استاندارد یا سلامت

کالاهایی که از نظر بهداشتی، استاندارد ایمنی یا سلامت مصرف‌کننده، تأییدیه‌های لازم را نداشته باشند، ممکن است توقیف و ضبط شوند.

تفاوت بین کالاهای ضبطی، متروکه و قاچاق

برای درک بهتر مفهوم کالاهای توقیف‌ شده در گمرک، لازم است آن را با دو مفهوم دیگر که در ادبیات گمرکی کاربرد دارند، مقایسه کنیم:

 

  • کالای ضبطی: کالایی که با حکم قانونی به نفع دولت مصادره شده است.
  • کالای متروکه: کالایی که صاحب آن در مهلت قانونی اقدام به ترخیص نکرده و به گمرک اجازه فروش داده شده است.
  • کالای قاچاق: کالایی که به‌صورت غیرمجاز و پنهانی وارد یا صادر شده و ممکن است در مراحل رسیدگی به ضبط منتهی شود.

فرآیند قانونی کالاهای توقیف‌ شده در گمرک چیست؟

ضبط کالا در گمرک شامل فرآيند‌ها و مراحل مختلفی می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

نتیجه و فرآیند کالاهای ضبط‌شده در گمرک
نتیجه و فرآیند کالاهای ضبط‌شده در گمرک

 کشف و توقیف

نخستین مرحله، شناسایی تخلف و توقیف کالاست. این کار ممکن است توسط گمرک، پلیس، وزارت اطلاعات یا دیگر نهادهای امنیتی صورت گیرد.

 تشکیل پرونده تخلف

پس از توقیف، پرونده‌ای برای تخلف گمرکی تشکیل شده و بررسی‌های کارشناسی درباره نوع، ارزش، اسناد و شرایط کالا صورت می‌گیرد.

ارجاع به مراجع قضایی یا تعزیرات

در صورت احراز قاچاق یا تخلف، موضوع به مراجع قضایی یا سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع داده می‌شود. فرآیند دادرسی ممکن است چند هفته تا چند ماه به‌طول انجامد.

صدور حکم قطعی

پس از بررسی‌های لازم، در صورت اثبات تخلف، حکم ضبط کالا به نفع دولت صادر می‌شود. در این مرحله، مالک هیچ حقی بر کالا ندارد.

 تحویل به سازمان اموال تملیکی

پس از صدور حکم نهایی، کالا در اختیار سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی قرار می‌گیرد تا درباره سرنوشت آن (فروش، اهداء، امحاء) تصمیم‌گیری شود.

 

سرنوشت کالاهای توقیف‌ شده در گمرک چیست؟

کالاهای توقیف‌ شده در گمرک پس از انتقال به انبارهای سازمان اموال تملیکی، طبق دستورالعمل‌های موجود، به یکی از سه حالت زیر تعیین تکلیف می‌شوند:

  • فروش از طریق مزایده

بخش قابل توجهی از این کالاها از طریق مزایده‌های عمومی یا الکترونیکی به فروش می‌رسند. شرکت‌ها، بازرگانان یا حتی افراد حقیقی می‌توانند در این مزایده‌ها شرکت کنند.

  • اهداء به دستگاه‌های دولتی یا خیریه‌ها

برخی کالاها با توجه به نوع یا شرایط خاص (مثلاً مواد غذایی یا داروهای مجاز)، با مجوز مراجع ذی‌ربط به نهادهای دولتی، آموزشی یا خیریه واگذار می‌شوند.

  • امحاء یا نابودی

در صورتی که کالای ضبط‌شده فاقد مجوز مصرف، تاریخ گذشته، غیربهداشتی، فاسد یا خطرناک باشد، طبق مجوز قضایی و در حضور مراجع نظارتی امحاء می‌شود.

کالاهای توقیف‌ شده در گمرک، ابتدا به دلیل تخلف از قوانین گمرکی یا قاچاق کشف و توقیف می‌شوند. اما تا زمانی که حکم نهایی از سوی مراجع قضایی یا تعزیرات حکومتی صادر نشود، این کالاها هنوز در حالت توقیف هستند و تعیین‌تکلیف نشده‌اند.

پس از صدور حکم قطعی ضبط به نفع دولت، مالکیت کالا رسماً به دولت منتقل می‌شود. سپس این اقلام تحت اختیار سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی قرار می‌گیرند و بر اساس قوانین، از طریق مزایده عمومی، فروش، اهداء یا امحاء، تعیین تکلیف می‌شوند.

سرنوشت کالاهای توقیف‌ شده در گمرک
سرنوشت کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

چه زمانی خرید کالاهای توقیف‌ شده در گمرک نیز قانونی است؟

وقتی شما کالایی را از طریق مزایده یا فروش رسمی سازمان اموال تملیکی یا دیگر نهادهای ذی‌صلاح دولتی خریداری می‌کنید:

  • فرایند فروش آن تحت نظارت قانونی و با اسناد معتبر انجام شده است.
  • شما به‌عنوان خریدار نهایی، مالک قانونی کالا خواهید بود.
  • استفاده یا فروش مجدد این کالا، مشروط به مجاز بودن نوع آن در بازار داخلی، بلامانع است.

مسئولیت‌های خریدار کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

خریدارانی که در مزایده‌های کالاهای ضبطی شرکت می‌کنند باید به نکات زیر توجه داشته باشند:

 

  • کالاها فاقد ضمانت یا خدمات پس از فروش هستند.
  • مسئولیت فنی، ایمنی و قانونی استفاده از کالا، بر عهده خریدار است.
  • خریدار موظف به پرداخت هزینه‌های جانبی مانند مالیات بر ارزش افزوده، انبارداری، حمل‌ونقل و بارگیری است.
  • فروش این کالاها تابع مقررات سازمان اموال تملیکی بوده و برگشت‌پذیر نیستند

نکته مهم:

برخی از کالاهایی که در گمرک توقیف می‌شوند (مانند دارو، تجهیزات پزشکی، لوازم آرایشی یا اقلام حساس)، برای عرضه در بازار نیاز به تأییدیه‌های بهداشتی، مجوزهای استاندارد یا مجوز فروش دارند. اگرچه مالکیت آن‌ها به دولت منتقل شده، اما فروش یا استفاده از این اقلام بدون مجوزهای لازم می‌تواند غیرقانونی باشد.

جمع‌بندی درباره کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

معمولاً به دلیل تخلف از مقررات گمرکی یا به‌عنوان کالای قاچاق شناسایی شده‌اند و پس از طی فرآیند قانونی، دولت آن‌ها را ضبط می‌کند. پس از آن، نهادهای مسئول این کالاها را به مزایده می‌گذارند، اهداء می‌کنند یا در صورت نیاز، آن‌ها را امحاء می‌نمایند.

وضعیت آینده کالاهای توقیف‌شده در گمرک
وضعیت آینده کالاهای توقیف‌شده در گمرک

فعالان اقتصادی، کارشناسان حقوقی، ترخیص‌کاران و حتی مصرف‌کنندگان عمومی می‌توانند با شناخت این فرآیند، علاوه بر رعایت قوانین، از فرصت‌های موجود در بازار کالاهای تملیکی بهره‌مند شوند.

سوالات متداول درباره کالاهای توقیف‌ شده در گمرک

1 .تفاوت کالاهای متروکه و ضبطی چیست؟

مالک کالاهای متروکه، در مهلت قانونی اقدامی برای ترخیص انجام نمی‌دهد، در حالی که دولت کالاهای ضبطی را به دلیل قاچاق یا تخلف گمرکی و با حکم قضایی، مصادره می‌کند.

2 .آیا خرید کالاهای توقیف‌ شده در گمرک قانونی است؟

بله. سازمان اموال تملیکی این کالاها را از طریق مزایده‌های قانونی و شفاف به فروش می‌رساند و خریداران، مالک قانونی آن‌ها خواهند شد.

3 .آیا ممکن است کالاهای ضبطی فاسد یا غیربهداشتی باشند؟

خیر. اگر مراجع ذی‌صلاح تأیید کنند که کالاها بهداشتی نیستند، دولت آن‌ها را امحاء می‌کند و این اقلام وارد چرخه فروش نمی‌شوند.

4 .افراد چگونه می‌توانند در مزایده کالاهای توقیف‌ شده در گمرک شرکت کنند؟

افراد علاقه‌مند می‌توانند از طریق سایت رسمی سازمان اموال تملیکی یا سامانه معاملاتی دولت (ستاد ایران)، اطلاعات مزایده‌ها را مشاهده کرده و در آن‌ها شرکت کنند.

5 .آیا امکان بازپس‌گیری کالا پس از ضبط وجود دارد؟

خیر.پس از صدور حکم ضبط نهایی، مالکیت کالا به‌صورت قانونی به دولت منتقل می‌شود و امکان بازپس‌گیری آن وجود ندارد.

اجناس مصادره‌شده توسط گمرک

کالاهای ضبطی گمرک چگونه و به چه کسانی فروخته می‌شوند؟

در فرآیند نظارت بر ورود و خروج کالا در مبادی رسمی کشور، گمرک به‌عنوان یکی از نهادهای کلیدی، وظیفه شناسایی، ارزیابی، کنترل و تعیین تکلیف کالاهایی را دارد که به‌صورت غیرقانونی یا بدون رعایت تشریفات گمرکی وارد کشور می‌شوند. بخشی از این کالاها، در نتیجه کشف تخلفات، قاچاق، عدم پرداخت حقوق ورودی یا عدم تکمیل فرآیند ترخیص، تحت عنوان کالاهای ضبطی یا متروکه در اختیار گمرک قرار می‌گیرند.

سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب قوانین مشخص، اقدام به فروش این اقلام از طریق سازوکارهای تعریف‌شده مانند مزایده‌های رسمی می‌نماید. این مزایده‌ها همواره مورد توجه فعالان اقتصادی، خرده‌فروشان، تولیدکنندگان و حتی عموم مردم قرار می‌گیرد؛ چرا که در بسیاری موارد، امکان خرید کالاهای مصرفی یا صنعتی با قیمت مناسب‌تر از بازار فراهم می‌شود.

در این مقاله به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم که فرآیند فروش کالاهای ضبطی در گمرک چگونه است، چه قوانینی بر آن حاکم‌اند، مزایده‌ها چگونه برگزار می‌شوند، چه کسانی مجاز به خرید این کالاها هستند و چه نکاتی در این مسیر باید مورد توجه قرار گیرد.قوانین ضبط کالا در گمرک چیست؟ که ما در مقاله قبل به آن پرداختیم.

تعریف کالاهای ضبطی و متروکه در گمرک

پیش از پرداختن به روش‌های فروش، لازم است تفاوت مفهومی و قانونی بین دو دسته کالا مشخص شود:

کالا مصادره‌شده توسط گمرک
کالا مصادره‌شده توسط گمرک

کالاهای ضبطی

این کالاها در نتیجه تخلف از مقررات گمرکی یا قاچاق کشف و توسط مراجع ذی‌صلاح ضبط می‌شوند. پس از طی فرآیند رسیدگی قضایی یا اداری، در صورت صدور حکم قطعی ضبط، کالا به تملک دولت در می‌آید.

کالاهای متروکه

کالاهایی که وارد گمرک شده ولی طی مهلت قانونی (معمولاً ۲ ماه) توسط صاحب کالا ترخیص یا تعیین تکلیف نشده‌اند، متروکه تلقی می‌شوند. پس از انقضای مهلت، گمرک اختیار دارد این کالاها را به فروش برساند.

معرفی نهادهای مسئول فروش کالاهای ضبطی

اگرچه کالا در اختیار گمرک قرار دارد، اما فروش آن صرفاً از طریق این نهاد انجام نمی‌شود. مطابق قانون امور گمرکی و آیین‌نامه اجرایی آن:

  • سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی، به نمایندگی از دولت، مسئول فروش کالاهای ضبطی، متروکه و قاچاق است.
  • گمرک پس از تعیین تکلیف قانونی، کالا را به این سازمان تحویل می‌دهد.
  • فروش اموال از طریق مزایده‌های عمومی، مزایده الکترونیکی و گاهی مزایده محدود انجام می‌شود.

مراحل فروش کالاهای ضبطی توسط گمرک و سازمان اموال تملیکی

کالا‌های ضبطی طی مراحل مختلفی توسط گمرک و سازمان اموال تملیکی به فروش می‌رسند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

 شناسایی و توقیف کالا

در مرحله اول، کالای متخلف توسط مأموران گمرک، سازمان تعزیرات، نیروهای انتظامی یا مرزبانی شناسایی و توقیف می‌شود. این کالا پس از بررسی اولیه، به گمرک تحویل داده می‌شود.

 طی فرآیند قضایی و صدور حکم قطعی

در موارد مربوط به قاچاق یا تخلفات، پرونده به تعزیرات یا دادگاه ارسال می‌شود. در صورت صدور حکم قطعی به نفع دولت، کالا ضبط می‌شود و به تملک رسمی گمرک یا سازمان اموال تملیکی درمی‌آید.

ارزیابی کارشناسی و قیمت‌گذاری

کالا توسط کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناسان تعیین‌شده از سوی سازمان اموال تملیکی ارزیابی و قیمت‌گذاری می‌شود. این قیمت، پایه مزایده خواهد بود.

کالا مصادره‌شده توسط گمرک
کالا مصادره‌شده توسط گمرک

اعلام مزایده

سازمان اموال تملیکی، مزایده را از طریق وب‌سایت رسمی، روزنامه‌های کثیرالانتشار یا سامانه‌های معاملاتی دولت (مانند سامانه ستاد) اطلاع‌رسانی می‌کند. اطلاعاتی که در آگهی ذکر می‌شود شامل:

  • مشخصات کالا
  • ارزش پایه
  • محل بازدید
  • شرایط شرکت در مزایده
  • مبلغ سپرده
  • مهلت ارسال پیشنهاد

شرکت در مزایده

افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند با ارائه مدارک شناسایی، واریز مبلغ سپرده و تکمیل فرم‌های مربوطه، در مزایده شرکت کنند. پیشنهاددهندگان باید پاکت پیشنهاد خود را در مهلت مقرر تحویل دهند یا در صورت الکترونیکی بودن، از طریق سامانه اقدام کنند.

گشایش پاکت‌ها و اعلام برنده

در جلسه‌ای رسمی، پیشنهادها گشوده و بالاترین قیمت به‌عنوان برنده مزایده اعلام می‌شود. برنده موظف است در مدت مشخص، باقی‌مانده وجه کالا را واریز نماید.

تحویل کالا به برنده مزایده

پس از پرداخت وجه، مراحل اداری تحویل کالا از انبار گمرک یا انبار سازمان اموال تملیکی انجام می‌شود. معمولاً در این مرحله، هزینه‌هایی مانند انبارداری، بارگیری و مالیات بر ارزش افزوده نیز دریافت می‌شود.

چه کالاهایی در مزایده‌های گمرک عرضه می‌شوند؟

طیف وسیعی از کالاها از طریق این مزایده‌ها به فروش می‌رسند. برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

کالا مصادره‌شده توسط گمرک
کالا مصادره‌شده توسط گمرک
  • لوازم الکترونیکی و دیجیتال (موبایل، لپ‌تاپ، تلویزیون)
  • منسوجات و پوشاک
  • قطعات خودرو و موتورسیکلت
  • لوازم خانگی
  • لوازم آرایشی و بهداشتی
  • مواد غذایی و نوشیدنی‌ها (در صورت تایید سازمان غذا و دارو)
  • ماشین‌آلات صنعتی و ابزارآلات

مزایای خرید کالا از مزایده‌های گمرک

  • قیمت پایین‌تر از بازار به دلیل عرضه مستقیم توسط دولت
  • دسترسی به اقلام خاص یا کمیاب
  • فرصت مناسب برای خرده‌فروشان یا کسب‌وکارهای کوچک
  • فرایند قانونی و شفاف، بدون واسطه‌گری

نکات مهم پیش از شرکت در مزایده‌های گمرک

قبل از آن‌که برای شرکت در مزایده‌های گمرک شرکت کنید باید نکاتی را مد نظر قرار داده و به موارد مختلفی توجه داشته‌باشید که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • بررسی اصالت کالا: برخی کالاها به‌صورت غیراورجینال وارد شده‌اند یا فاقد ضمانت‌نامه‌اند.
  • اطمینان از سلامت فنی کالا: امکان تست کالا معمولاً وجود ندارد. بنابراین خرید شامل ریسک است.
  • اطلاع از قوانین گمرکی و مالیاتی: خریدار مسئول پرداخت هزینه‌های جانبی پس از خرید است.
  • دقت در مهلت تحویل: در صورت تأخیر در پرداخت یا تحویل کالا، برنده مزایده مشمول جریمه خواهد شد.

شرکت در مزایده‌های گمرکی چگونه انجام می‌شود؟

برای عموم مردم امکان شرکت در مزایده‌های کالاهای گمرک فراهم است. فرآیند به‌صورت زیر انجام می‌گیرد:

  • ورود به وب‌سایت رسمی سازمان اموال تملیکی
  • مشاهده آگهی‌های مزایده فعال
  • مطالعه شرایط شرکت، مبلغ سپرده و اطلاعات تماس
  • پرداخت مبلغ سپرده در وجه خزانه‌داری کل
  • ارسال پاکت پیشنهاد یا ثبت پیشنهاد در سامانه در صورت الکترونیکی بودن
  • انتظار برای اعلام نتیجه
    کالا مصادره‌شده توسط گمرک
    کالا مصادره‌شده توسط گمرک
جمع‌بندی

کالاهای ضبطی در گمرک پس از طی مراحل قانونی و تبدیل شدن به اموال دولت، توسط سازمان اموال تملیکی و از طریق مزایده‌های عمومی به فروش می‌رسند. این مزایده‌ها شفاف، رقابتی و مبتنی بر قوانین مشخص هستند و فرصتی مناسب برای خریداران به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط محسوب می‌شوند.

هرچند قیمت پایین‌تر و تنوع اقلام جذابیت بالایی دارند، اما رعایت نکات فنی، حقوقی و مالیاتی در فرآیند خرید ضروری است. بررسی دقیق وضعیت کالا، آگاهی از هزینه‌های جانبی و رعایت مهلت‌های قانونی از جمله مواردی هستند که می‌توانند تجربه موفقی از خرید در مزایده‌های گمرکی رقم بزنند.

سوالات متداول

  1. آیا هر کسی می‌تواند در مزایده گمرکی شرکت کند؟

بله. تمامی افراد حقیقی یا حقوقی که شرایط اعلام‌شده در آگهی را دارا باشند، می‌توانند در مزایده شرکت کنند.

  1. کالاهای مزایده‌ای شامل گارانتی یا ضمانت هستند؟

خیر. این کالاها معمولاً بدون گارانتی عرضه می‌شوند و مسئولیت بررسی فنی یا سلامت آن‌ها بر عهده خریدار است.

  1. آیا امکان بازگشت کالا پس از خرید وجود دارد؟

خیر. مزایده تعهدآور است و پس از پرداخت وجه، امکان عودت کالا وجود ندارد مگر در موارد خاص و نادر با مجوز مراجع ذی‌صلاح.

  1. چگونه می‌توان از مزایده‌های جدید گمرک مطلع شد؟

با مراجعه به وب‌سایت رسمی سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی (www.tamliki.ir) یا روزنامه‌های رسمی و سامانه معاملات دولت (ستاد) می‌توان از مزایده‌ها مطلع شد.

  1. مالیات یا عوارضی هم بر خرید این کالاها اعمال می‌شود؟

بله. خریداران موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، هزینه انبارداری، بارگیری و سایر هزینه‌های متعلقه بر اساس مقررات هستند.